Σε νέες συνεργασίες και συνενώσεις επαγγελματιών με ίδιες οι παρεμφερείς δραστηριότητες θα οδηγήσει η αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των επαγγελματιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε. η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τους περισσότερους ελευθέρους επαγγελματίες, ατομικές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους γεγονός που έχει δημιουργήσει και το τεράστιο κενό ΦΠΑ που ανέρχεται περίπου στα 3,2 δισ. ευρώ ετησίως.
Σήμερα στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περισσότεροι από 750.000 ελεύθεροι επαγγελματίες ο έλεγχος των οποίων όπως είναι φυσικό είναι αδύνατος. Ακόμα και οι 170.000 που δηλώνουν ζημιές ή μηδενικά εισοδήματα δεν μπορούν να ελεγχθούν στο σύνολο τους όταν το δυναμικό των ελεγκτών δεν ξεπερνά τους 1.200. Παράλληλα πουθενά στον κόσμο δεν ελέγχεται το σύνολο των φορολογούμενων αλλά δειγματοπλητικά και με κριτήρια ανάλυσης κινδύνου.
Η παρακολούθηση της δραστηριότητας ενός επαγγελματία είναι δυσκολότερη από ότι ένα νομικό πρόσωπο. Όπως αναφέρουν λογιστές ένα νομικό πρόσωπο παρακολουθείται πιο εύκολα από τις αρχές. Τα νομικά πρόσωπα δηλώνουν γραμμή, γραμμή τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών, είναι εύκολη διαδικασία η αναζήτηση ισοζυγίου και γενικότερα η κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών.
Σε αντίθεση με όσους τηρούν απλογραφικά βιβλία που δεν έχουν αντίστοιχες υποχρεώσεις όπου είναι σχεδόν αδύνατο κάποιος να παρακολουθήσει-ελέγξει το ταμείο.
Για την εφορία λοιπόν είναι προτιμότερο να ασχολείται με επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία παρά με απλογραφικά. Πιθανό στο κοντινό μέλλον να περιορισθούν αισθητά όσοι τηρούν απλογραφικά βιβλία, δηλαδή οι επαγγελματίες και οι ατομικές επιχειρήσεις.
Η αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των επαγγελματιών σε κάθε περίπτωση θα οδηγήσει στην εμφάνιση φορολογητέας ύλης και κατ’ επέκταση στην αύξηση των δημοσίων εσόδων. Το οικονομικό επιτελείο υπολογίζει σε περισσότερα από 800 εκατ. ευρώ να εισπραχθούν το 2024 από τις αλλαγές που θα επέλθουν, ποσό το οποίο θα περιορισθεί στα 600 εκατ. ευρώ με την πλήρη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ από τους 750.000 χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, οι 500.000 περίπου χιλιάδες έχουν εισοδήματα μόνο από την άσκηση ελεύθερου Το 54% των αμιγώς ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνουν μηδενικό εισόδημα, ενώ το 85% αυτών δηλώνει ετήσιο εισόδημα κάτω από τις 10 χιλιάδες ευρώ.
Οι συνενώσεις-συνεργασίες με τη σύσταση νομικών προσώπων θα οδηγήσει σε μία ομαλή λειτουργία της αγοράς με λιγότερους επαγγελματίες και περισσότερα νομικά πρόσωπα. Οι δύο αλλαγές θα προσθέσουν μέχρι το 2027 επιπλέον 2 δισ. ευρώ από τη μείωση του κενού ΦΠΑ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου σήμερα, βρισκόμαστε κοντά στο 15% (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση) και στόχος είναι να περιορισθεί στο 9% έως το 2026. Μάλιστα από το 2019 έχουν προστεθεί περί τα 2 δισ. ευρώ στα δημόσια ταμεία, ενώ αντίστοιχο ποσό εκτιμάται ότι θα εισέλθει στον κρατικό κορβανά έως το 2026. Όπως προαναφέρθηκε, τα στοιχεία δείχνουν ότι το κενό ΦΠΑ στην Ελλάδα περιορίστηκε στο 17,8% το 2021 και σε απόλυτα μεγέθη οι απώλειες διαμορφώθηκαν στα 3,231 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι από το ποσό των 3,231 δισ. ευρώ που ανέρχεται το κενό ΦΠΑ, ένα τμήμα αφορά στις φοροαπαλλαγές του ΦΠΑ και τους μειωμένους συντελεστές (ανέρχονται περίπου στα 800 εκατ. ευρώ) και τα υπόλοιπα τις απάτες, τη φοροδιαφυγή και τις πτωχεύσεις.
Σημειώνεται ότι για την αντιμετώπιση καταχρηστικών ενεργειών ορίζεται ότι φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα μπορεί να φορολογείται (τα στοιχεία θα προκύψουν μετά από έλεγχο) με το τεκμήριο, αν από τη σύγκριση των φόρων στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.
