Ο σκοπός αυτού του Προτύπου είναι να προδιαγράψει τα κριτήρια για την επιλογή και τη μεταβολή των λογιστικών πολιτικών, μαζί με το λογιστικό χειρισμό και τη γνωστοποίηση των μεταβολών στις λογιστικές πολιτικές, τις λογιστικές εκτιμήσεις και τις διορθώσεις λαθών.
Το Πρότυπο επιδιώκει να ενισχύσει τη σχετικότητα και την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων της οικονομικής οντότητας και τη συγκρισιμότητα των οικονομικών καταστάσεων αυτών σε βάθος χρόνου και με τις οικονομικές καταστάσεις άλλων οικονομικών οντοτήτων.
Οι απαιτούμενες γνωστοποιήσεις για τις λογιστικές πολιτικές, εκτός των μεταβολών των λογιστικών πολιτικών, θέτονται στο ΔΛΠ 1 Παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων.
Πεδίο Εφαρμογής
Το παρόν Πρότυπο θα εφαρμόζεται στην επιλογή και την εφαρμογή λογιστικών πολιτικών και τη λογιστικοποίηση των μεταβολών στις λογιστικές πολιτικές, τις λογιστικές εκτιμήσεις και τις διορθώσεις λαθών.
Οι φορολογικές επιδράσεις των διορθώσεων λαθών προγενέστερων περιόδων και των αναδρομικών προσαρμογών για την εφαρμογή μεταβολών στις λογιστικές πολιτικές, λογιστικοποιούνται και γνωστοποιούνται σύμφωνα με το ΔΛΠ 12 Φόροι εισοδήματος.
Λογιστικές Πολιτικές
Λογιστικές πολιτικές είναι οι συγκεκριμένες αρχές, βάσεις, παραδοχές, κανόνες και πρακτικές, που εφαρμόζονται από την οικονομική οντότητα για την κατάρτιση και παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων.
Όταν για μια συναλλαγή, άλλο συμβάν ή περίπτωση εφαρμόζεται συγκεκριμένα ένα Δ.Π.Χ.Α., η εφαρμοζόμενη λογιστική πολιτική ή πολιτικές στο στοιχείο αυτό θα προσδιορίζονται από την εφαρμογή των Δ.Π.Χ.Α.
Εν απουσία Προτύπου ή Διερμηνείας που εφαρμόζεται ειδικώς σε συναλλαγή ή σε άλλο γεγονός ή περίσταση, η διοίκηση θα αναπτύξει και θα εφαρμόσει κατά την κρίση της μία λογιστική πολιτική. Αρκετές είναι οι οικονομικές οντότητες που συμβουλεύονται άλλα λογιστικά πρότυπα, όπως τα USGAAP που εφαρμόζονται στις Η.Π.Α., καθώς έχουν πιο λεπτομερείς κανόνες.
Από την κατά την κρίση της λογιστική πολιτική προκύπτουν πληροφορίες που είναι σχετικές με τις ανάγκες λήψης οικονομικών αποφάσεων των χρηστών και αξιόπιστες, ώστε οι οικονομικές καταστάσεις να παρουσιάζουν πιστά την οικονομική θέση, τη χρηματοοικονομική επίδοση και τις ταμειακές ροές της οικονομικής οντότητας, να αντανακλούν την οικονομική ουσία των συναλλαγών, άλλων γεγονότων και περιστάσεων, να είναι αμερόληπτες, συντηρητικές και πλήρεις.
Η οικονομική οντότητα θα αλλάζει μία λογιστική πολιτική μόνον εφόσον η μεταβολή:
- απαιτείται από κάποιο Δ.Π.Χ.Α., π.χ. έχει εκδοθεί κάποιο νεότερο Πρότυπο ή
- καταλήγει σε οικονομικές καταστάσεις που παρέχουν αξιόπιστη και περισσότερο σχετική πληροφόρηση.
Η αλλαγή λογιστικής πολιτικής μπορεί να λογιστικοποιηθεί με τους εξής τρόπους:
- Εάν εφαρμόζεται κάποιο νέο ΔΠΧΑ και αυτό το ΔΠΧΑ περιέχει κάποιες μεταβατικές οδηγίες, τότε απλώς ακολουθούνται οι κανόνες σε αυτές τις διατάξεις μετάβασης.
- Ωστόσο, εάν δεν υπάρχει μεταβατική καθοδήγηση ή εάν η οικονομική οντότητα αλλάζει οικειοθελώς την λογιστική πολιτική, τότε θα πρέπει να εφαρμοστεί αναδρομικά (υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις).
Μεταβολές στις λογιστικές εκτιμήσεις
Η μεταβολή της λογιστικής εκτίμησης είναι προσαρμογή της λογιστικής αξίας περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης ή του ποσού της περιοδικής ανάλωσης περιουσιακού στοιχείου, που προκύπτει από εκτίμηση της παρούσας κατάστασης και των αναμενόμενων μελλοντικών ωφελειών και δεσμεύσεων που σχετίζονται με περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις. Οι μεταβολές της λογιστικής εκτίμησης προκύπτουν από νέες πληροφορίες ή εξελίξεις και, κατά συνέπεια, δεν είναι διορθώσεις λαθών.
Τυπικά παραδείγματα αλλαγών στις λογιστικές εκτιμήσεις είναι:
- Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις,
- Συντελεστές απόσβεσης και ωφέλιμες ζωές των περιουσιακών σας στοιχείων,
- Απαξιωμένα αποθέματα κ.λπ.
Οι μεταβολές στις λογιστικές εκτιμήσεις λογιστικοποιούνται ως εξής:
- Στην τρέχουσα περίοδο αναφοράς, αν η μεταβολή επιδρά μόνο στην περίοδο αυτή ή,
- Τόσο στην τρέχουσα όσο και στη μελλοντική περίοδο αναφοράς, εάν η αλλαγή επηρεάζει και τις δύο περιόδους.
Μία μεταβολή λογιστικής εκτίμησης μπορεί να επηρεάζει μόνον το κέρδος ή τη ζημία της τρέχουσας περιόδου ή το κέρδος ή τη ζημία της τρέχουσας και μελλοντικών περιόδων.
Η οικονομική οντότητα θα γνωστοποιεί το είδος και το ποσό μιας μεταβολής σε λογιστική εκτίμηση που έχει επίδραση στην τρέχουσα περίοδο ή που αναμένεται να έχει επίδραση σε μελλοντικές περιόδους, εκτός από τη γνωστοποίηση της επίδρασης σε μελλοντικές περιόδους όταν δεν είναι εφικτή η εκτίμηση της επίδρασης αυτής.
Αν το ποσό της επίδρασης σε μελλοντικές περιόδους δεν γνωστοποιείται επειδή είναι ανέφικτο να εκτιμηθεί, η οικονομική οντότητα θα γνωστοποιεί το γεγονός αυτό.
Διορθώσεις Λαθών
Λάθη προγενέστερων περιόδων είναι παραλείψεις από ανακρίβειες στις οικονομικές καταστάσεις της οικονομικής οντότητας, μιας ή περισσότερων περιόδων, που προκύπτουν από παράλειψη χρήσης ή κακή χρήση αξιόπιστων πληροφοριών που:
- ήταν διαθέσιμες όταν οι οικονομικές καταστάσεις για τις περιόδους εκείνες είχαν εγκριθεί για έκδοση και
- θα μπορούσε εύλογα να αναμένεται ότι αποκτήθηκαν και ελήφθησαν υπόψη κατά την κατάρτιση και την παρουσίαση εκείνων των οικονομικών καταστάσεων.
Λάθη μπορεί να συμβούν ως αποτέλεσμα μαθηματικών σφαλμάτων, κακής εφαρμογής λογιστικών πολιτικών, παραλείψεις ή κακής ερμηνείας γεγονότων και απάτης.
Το βασικό ερώτημα εδώ είναι αν το σφάλμα σημαντικό (material). Η έννοια της σημαντικότητας επεξηγείται στο ΔΛΠ 1. Συνοπτικά, οτιδήποτε μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις των χρηστών των οικονομικών καταστάσεων είναι σημαντικό.
- Εάν λοιπόν το λάθος δεν είναι σημαντικό, τότε μπορεί να γίνει η διόρθωση στην τρέχουσα περίοδο αναφοράς. Οι οικονομικές καταστάσεις μπορεί να εξακολουθούν να είναι αξιόπιστες και σχετικές.
- Εάν το λάθος όμως είναι σημαντικό, τότε η διόρθωση γίνεται πάντα αναδρομικά, επιστρέφοντας και επαναδιατυπώνοντας τα στοιχεία στις προηγούμενες περιόδους.
Τέλος, η οικονομική οντότητα θα γνωστοποιεί τα ακόλουθα:
- τη φύση του λάθους της προγενέστερης περιόδου
- για κάθε προγενέστερη παρουσιαζόμενη περίοδο, στην έκταση που αυτό είναι εφικτό, το ποσό της διόρθωσης
- το ποσό της διόρθωσης στην αρχή της παλαιότερης των παρουσιαζόμενων περιόδων και
- αν η αναδρομική αναδιατύπωση δεν είναι εφικτή για κάποια συγκεκριμένη προγενέστερη περίοδο, τις συνθήκες που οδήγησαν στην ύπαρξη του καθεστώτος και περιγραφή του πώς και από πότε διορθώθηκε το λάθος.
Δεν είναι απαραίτητο να επαναλαμβάνονται οι γνωστοποιήσεις αυτές στις οικονομικές καταστάσεις των μεταγενέστερων περιόδων.
